Czy influencer to nowy zawód będący wyznacznikiem współczesnego marketingu i nowego świata? Czy influencer to może jedynie chwilowa moda? Te pytania, jak i wiele innych dotyczących influencerów i ich działalności nie zmienią rzeczywistości i tego, że są oni na czasie, mają zasięgi, a co za tym idzie ogromny wpływ nie tylko na ludzi, ale i na rozwój danej branży lub marki. Najczęściej mając na uwadze influencerów uwaga odbiorców skupia się na tym, że dzięki licznym współpracom mogą promować znane marki. Jaka jest jednak droga do takiej współpracy? Oprócz oczywiście pracy własnej influencera droga ta wiedzie przez umowę. A jaka ta umowa powinna być, aby odpowiednio zabezpieczyć jego interesy? Na to pokrótce postaram się odpowiedzieć poniżej.
Podczas mojej pracy zawodowej wielokrotnie sporządzałam lub opiniowałam umowy (influencerskie, o współpracy itd.) zarówno dla influencerów, agencji reklamowych, PR-owych, dużych i znanych marek, jak i tych marek, które dopiero raczkowały. Oprócz obowiązków umownych, z których to influencer musi się wywiązać i wynagrodzenia, które winno mu zostać za jego usługi zapłacone gros zapisów w takich umowach dotyczy wizerunku influencera i jego ochrony. Czy słusznie? Oczywiście, że tak. Bo przecież to właśnie wizerunek jest tym, co jest dobrem influencera i tym o co powinien dbać.
W polskim porządku prawnym wizerunek jest uznawany za dobro osobiste, które doznaje ochrony na gruncie Kodeksu cywilnego (art. 23 i art. 24 k.c.). Dobra osobistego nie można się zrzec. Oznacza to wprost, że nie można zrzec się prawa do wizerunku. Można jednak udzielić zgody na jego rozpowszechnianie tj. używanie (zwielokrotnianie) przez określony podmiot, przez określony czas i do określonych celów. Przy współpracach influencerskich najczęściej są to cele marketingowe, reklamowe i promocyjne związane z daną marką. Niemniej jednak często zapisy te są zbyt daleko idące i w znacznej mierze wykraczają poza zakres danej współpracy. Z tego też względu wchodząc w relacje biznesowe z nowym podmiotem trzeba zwracać uwagę nie tylko na kary umowne za nienależyte wykonanie lub niewykonanie umowy, ale właśnie na sposób i zakres wykorzystania wizerunku.
Przy zgodzie na wykorzystanie wizerunku zwracać uwagę każdorazowo trzeba na: czas wykorzystania wizerunku, cel jego wykorzystania i zakres jego wykorzystania (w tym terytorium, na którym ten wizerunek będzie mógł przez dany podmiot być używany). Oczywiście, jeśli podmiot, z którym została zawarta umowa, wykorzysta wizerunek w innym zakresie, wykraczającym poza postanowienia umowne, to influencer winien mieć wynikające wprost z umowy możliwości przeciwdziałania takim zachowaniom i rekompensujące mu takie naruszenia.
Nie ulega zatem wątpliwości, że kwestia trafności i jasności zapisów umownych oraz regulacje dotyczące możliwości wykorzystania wizerunku mają zasadnicze znacznie dla influencerów, dlatego też winni oni zwracać na to szczególną uwagę. Brak bowiem odpowiednich zapisów chroniących ich interes może doprowadzić do daleko idących, nieprzyjemnych konsekwencji w przyszłości.